Książka stanowi zbiór wykładów wygłoszonych przez Christophera Bollasa w latach 1986–1987 w Istituto di Neuropsichiatria Infantile na Uniwersytecie Rzymskim, gdzie autor był wizytującym profesorem psychoanalizy w programie szkolenia z zakresu psychoterapii dzieci. Bollas przybliża słuchaczom wybrane aspekty teorii D.W. Winnicotta, m.in. pojęcia fałszywego i prawdziwego self, iluzji, przestrzeni potencjalnej, obiektów przejściowych, zabawy, używania obiektu. Omawia też sposób wykorzystania tych koncepcji w praktyce klinicznej. Żywy język, umiejętność klarownego objaśnienia nawet najbardziej złożonych teorii, doświadczenie kliniczne wykładowcy – wszystko to czyni Podstawową samotność lekturą fascynującą i niezwykle pomocną dla praktykujących psychoterapeutów. Książka zaciekawi też wszystkich, którzy chcą lepiej zrozumieć, jak kształtuje się psychika dziecka.

Pomyślmy o dwojgu ludziach, którzy razem jedzą obiad lub rozmawiają, dzielą się opowieściami i obserwacjami, cieszą się swoją obecnością w sposób, który jest zarówno użyteczny, jaki i psychicznie przyjemny. W tym przykładzie każda osoba wykorzystuje drugą do zabawy – warto także wziąć pod uwagę zadowolenie płynące ze spierania się. Intelektualna potyczka umożliwia wykorzystanie przyjemnej agresji, gdy każdy z dyskutantów „niszczy” pozycję przyjętą przez adwersarza, zauważając przy tym, że przetrwał on destrukcję i odpowiada innym dobrym argumentem. Taka relacyjna agresywność przypomina dialektykę w relacji niemowlęcia i matki. Gdy prawdziwe self może swobodnie się bawić, wówczas self i inny doświadczają przyjemnej, nieomal zmysłowej mieszanki agresji, intelektualnego ożywienia, somatycznego pobudzenia, żywości na poziomie gestów i zadowolenia z kontaktu.

(fragm. Rozdziału 4)

Christopher Bollas – psychoanalityk, pisarz, wykładowca. Urodził się w Stanach Zjednoczonych, szkolenie psychoanalityczne odbył w Wielkiej Brytanii. Autor kilkunastu książek psychoanalitycznych, trzech powieści i pięciu sztuk teatralnych. Nakładem Oficyny Ingenium ukazały się dotychczas cztery książki tego autora: Znaczenie i melancholia, Siły przeznaczenia, Trzy struktury charakteru oraz Wybrane eseje psychoanalityczne.

Spis treści

Wprowadzenie
1 Samotność
2 Życie z… matką (innym)
3 Prawdziwe self
4 Stawanie się żywą realnością
5 Fałszywe self
6 O celebrowaniu i bezlitosności
7 Obiekty przejściowe
8 Zastosowania iluzji
9 Komunikowanie/niekomunikowanie
10 Bycie i przestrzeń potencjalna
11 Nawiązywanie relacji z obiektem
12 Używanie obiektu
13 Witalność agresji
14 Moralność
15 Zabawa i kreatywność
16 Pytania
17 Omówienie przypadków klinicznych